Waterkracht speelt een cruciale rol bij het versnellen van de transitie naar schone energie

Waar de media en het publiek de afgelopen jaren vooral aandacht hebben besteed aan zonne- en windparken, hebben hernieuwbare energiebronnen een heel andere koning. Het waterkrachtcentralesdie vorig jaar een recordstroom van 4.200 TWh produceerde. Ze zijn vooral belangrijk in snelgroeiende economieën.

Volgens een speciaal rapport van het Internationaal Energieagentschap (IEA) heeft de "vergeten reus" van koolstofarme elektriciteit drastische maatregelen en investeringen nodig om de snellere expansie van zonne- en windenergie te ondersteunen.

Tegenwoordig speelt waterkracht een sleutelrol in de transitie naar schone energie, niet alleen vanwege de enorme hoeveelheid koolstofarme elektriciteit die het opwekt, maar ook vanwege het ongeëvenaarde vermogen om flexibiliteit en energieopslag te bieden.

Veel waterkrachtcentrales kunnen hun vermogen zeer snel op- en afbouwen in vergelijking met andere energiecentrales zoals kerncentrales, kolen en gas.Dit maakt duurzame waterkracht een aantrekkelijke basis om meer wind- en zonne-energie te integreren, waarvan de opbrengst kan variëren afhankelijk van factoren als het weer en de tijd van de dag of het jaar.

Het totale geïnstalleerde vermogen van waterkrachtcentrales wereldwijd bereikte vorig jaar 1.292 GW. Waterkrachtcentrales nemen een groot deel van de totale elektriciteitsproductie voor hun rekening, bijvoorbeeld in Noorwegen (99,5%), Zwitserland (56,4%) of Canada (61%).

Opslag waterkrachtcentrales zijn erg belangrijk omdat ze energie opslaan en wisselend energieverbruik compenseren, vooral omdat kern- en thermische energiecentrales veel langzamer reageren op veranderingen in het elektriciteitsverbruik in het elektriciteitssysteem dan waterkrachtcentrales.

Volgens een IEA-analyse hebben hernieuwbare waterkrachtcentrales het op twee na grootste toekomstpotentieel. De bouw ervan wordt momenteel echter vooral belemmerd door het gebrek aan ruimte ervoor in dichtbevolkte gebieden.

Volgens het "Special Report on the Hydropower Market", dat deel uitmaakt van een reeks IEA-rapporten over de markt voor hernieuwbare energie, wordt verwacht dat de wereldwijde waterkrachtcapaciteit tussen 2021 en 2030 met 17% zal toenemen, voornamelijk aangedreven door China, India, Turkije en Ethiopië.

India produceert bijvoorbeeld dertien procent van alle elektriciteit die het verbruikt. Daarnaast wordt er een gigantische dam met een elektriciteitscentrale van 2 GW gebouwd, waardoor dit volume nog verder zal toenemen. In China, een wereldleider in het gebruik van hernieuwbare bronnen, bereikte de waterkrachtcapaciteit vorig jaar 355 GW.

In het afgelopen jaar hebben Brazilianen echter grotendeels hydro-elektrische projecten "weggenomen".Allereerst werden ze geholpen door de Belo Monte Dam, die aan de Xingu-rivier in het noorden van het land ligt. De bouw begon in 2011 en het volledige vermogen, dat de komende jaren moet worden bereikt, bedraagt ​​11,2 MW.

De geproduceerde elektriciteit zal worden gebruikt door maximaal zestig miljoen mensen. De bouw kostte $ 11,2 miljard.Met de voltooiing van de waterkrachtcentrales, in termen van geïnstalleerd vermogen, haalde Brazilië de Verenigde Staten in en eindigde het op de tweede plaats in de wereld. China staat op de eerste plaats.

De Salomonseilanden hebben een plan onthuld om hun eigen waterkrachtcentrale van 15 MW te bouwen. Dit moet dit kleine land in Oceanië in staat stellen om het gasverbruik tot wel 70 procent te verminderen.

Volgens de VN zijn er momenteel bijna 14.000 verschillende projecten voor de bouw van kleine waterkrachtcentrales in de wereld - alleen al in Denemarken zijn er momenteel ongeveer vierhonderd goedgekeurd.

Ondanks al deze prestaties is de verwachte wereldwijde groei voor de jaren 2020 bijna 25% trager dan de groei van waterkracht in het voorgaande decennium.

Om de verwachte groeivertraging om te buigen, moeten regeringen een reeks doortastende beleidsmaatregelen nemen om de belangrijkste uitdagingen voor een snellere uitrol van waterkracht aan te pakken, aldus het rapport.

Deze maatregelen omvatten onder meer het waarborgen van inkomstentransparantie op lange termijn om de economische levensvatbaarheid en voldoende aantrekkelijkheid van waterkrachtprojecten voor investeerders te waarborgen, terwijl strikte duurzaamheidsnormen worden gewaarborgd.

2020waterkracht zorgde voor een zesde van de wereldwijde elektriciteitsopwekking, waardoor het de grootste bron van koolstofarme energie is en meer dan alle andere hernieuwbare energiebronnen samen.

De productie is de afgelopen twee decennia met 70% gestegen, maar het aandeel in de wereldwijde elektriciteitsvoorziening is stabiel gebleven door de toename van het verbruik van windenergie, zon-PV, aardgas en kolen.

Waterkracht voorziet momenteel echter in het grootste deel van de elektriciteitsvraag in 28 verschillende opkomende markteconomieën en ontwikkelingslanden met een totale bevolking van 800 miljoen mensen.

"Waterkracht is een vergeten reus van schone elektriciteit en moet weer worden toegevoegd aan de energie- en klimaatagenda als landen hun doelstellingen serieus willen halen", zegt Fatih Birol, CEO van het IEA.

“Dit biedt waardevolle schaal en flexibiliteit om energiesystemen te helpen zich snel aan te passen aan veranderingen in de vraag en om fluctuaties in het aanbod van andere bronnen te compenseren. De voordelen van waterkracht zouden het in veel landen een natuurlijke manier kunnen maken om een ​​veilige overgang te verzekeren, aangezien ze overschakelen op een steeds groter aandeel van zonne- en windenergie, op voorwaarde dat waterkrachtprojecten op een klimaatbestendige manier worden ontworpen.

Ongeveer de helft van het economisch levensvatbare potentieel van waterkracht wereldwijd is onbenut, en dit potentieel is bijzonder groot in opkomende markten en ontwikkelingslanden, waar het bijna 60% bereikt.

In zijn huidige politieke configuratie zal China tot 2030 de grootste markt voor waterkracht blijven, goed voor 40% van de wereldwijde expansie, gevolgd door India. China's aandeel in de wereldwijde toevoegingen aan waterkracht neemt af als gevolg van minder beschikbaarheid van economisch aantrekkelijke locaties en toenemende bezorgdheid over sociale en ecologische gevolgen.

Verwacht wordt dat tegen 2030 127 miljard dollar, of bijna een kwart van de wereldwijde investeringen in waterkracht, zal worden besteed aan het upgraden van verouderde energiecentrales, voornamelijk in geavanceerde economieën.

Dit geldt met name in Noord-Amerika, waar de gemiddelde leeftijd van waterkrachtcentrales bijna 50 jaar is, en in Europa, waar het 45 jaar is. De verwachte investering ligt ver onder de 300 miljard dollar die in het rapport nodig is om alle verouderde waterkrachtcentrales ter wereld te moderniseren.

In het rapport schetst het IEA zeven hoofdprioriteiten voor regeringen die de inzet van waterkracht duurzaam willen versnellen. Deze omvatten het opzetten van prijsstructuren voor de lange termijn en ervoor zorgen dat waterkrachtprojecten voldoen aan strikte richtlijnen en best practices. Deze aanpak kan de duurzaamheidsrisico's minimaliseren en de sociale, economische en ecologische voordelen maximaliseren.